Dereli Yomra Hisar Maden Kalesi
Dereli Yomra Hisar Maden Kalesi Dereli İlçesine bağlı Hisar ve Maden Köylerinin arasında yer alan ve bu köylerin adlarıyla anılan Maden Kalesi, Hisar Kalesi, Yomra hisar Kalesi diye de adlandırılan tarihi kale ziyaretçilerini bekliyor. Çevre köylüleri tarafından bilinen ve diğer insanlar tarafından bilinmeyen bu kale tanıtılmayı ve ulaşılmayı bekliyor.
HİSAR KALESİ
Kale Hisar Köyü üzerinde çok ihtişamlı tabii bir kayadan meydana gelmiştir. Köyün Maden Mahallesi içerisinde yer alır. Görmeğe değer silindirik tabii ve büyük bir kaya olan “Hisar Kalesi” nin üzerine, sonradan Meryemana Manastırı kurulmuştur. Hisar Kalesi bütün ihtişamı ile daha ilçeye girmeden görülür.
Yöreye sonradan gelen Rumlar, bu kaya üzerine san kesme taşlardan yapılmış bir kilise ile 32 bölmeli bir misafirhane, bir aşhane, lise dengi bir okul ve üç dükkân kurmuşlardır. Bu nedenle eserler bugün harabe halindedir. Bu sebeple kayanın üzerinde yükselen ikinci bir kaya üzerine yapılan saat ve çan bulunan kuleden hiçbir kalıntı kalmamıştır.
Rumlar Hisar Kalesi üzerindeki manastırın Maçka Meryemana manastırından sonra, en büyük manastır olduğunu söylemektedirler. Hisar Kalesi’ne ve manastıra stabilize bir yol bulunmaktadır. İlçeden araç temin edilerek gidildiği gibi, köyün araçları da mevcuttur.
MERYEMANA MANASTIRI
Dereli ilçesinde Maden köyü ile Hisar köyünün ortasındadır. Üç tarafı yaklaşık 100 metrelik uçurum olan bir kaya kütlesinin ortasındadır. Asıl adının “Yedi Horon Manastırı” olduğu söylenmektedir. Hıristiyanlığın ilk yıllarında yapıldığı tahmin edilmektedir. Manastırdaki Ruhban Okulunun yüksek okul konumunda olduğu iddia edilmektedir. Manastırda kilise, çan kulesi, ruhban okulu, çeşme ve çok sayıda yapı bulunmaktadır. Bu sebeple yapıların tamamı dehlizlerle birbirine bağlıdır. Kültür Bakanlığı tarafından restore edilirse ilimiz turizmine çok önemli bir eser kazandırılacaktır.
Böylece bir botanik bahçesini andırıyor. Zenginlik o kadar fazla ki, sarmaşıklar, otsu, çalı formlu bitkiler, yosunlar, odunsu, mevsimlik çiçekli bitkiler. Bitkilerin orijinal adlarını bilemiyorum ama benim tanıdığım 20-30 çeşit bitki var. Tanımadıklarımla beraber iyice bir araştırmayla yüzlerce bitki çeşidi çıkacaktır.
Sonuç olarak buranın restorasyonu yapılır ve bu bitki çeşitliliği uzmanlar tarafından tespit edilip sınıflandırılırsa, binlerce insan tarafından ziyaret mekânı olarak kullanılacağı kanaatindeyim. Dereli’nin Stonehenge’i (Stonheç) ve Meryem Ana Manastırı ilçemizin ve Giresun’un turizminin lokomotifi ve markası olacaktır.